T.C. YARGITAY
12.Hukuk Dairesi
Esas: 1984/638
Karar: 1984/3162
Karar Tarihi: 19.03.1984
ÖZET: İstek sahibi ana veya baba çocuğun bulunduğu yere gitmek ve oradan çocuğu
teslim almak ve yine aynı şekilde ve yerde teslim etmek yükümlülüğü altındadır.
İstek sahibi çocuğu teslim almak ve teslim etmek için yaptığı giderleri de
üstlenmek zorundadır ve diğer taraftan isteyemez. Olayda çocuğun annesi
tarafından bir engelleme yapılmamıştır. Borçlu ana çocuğun teslimi için alacaklı
babanın yaptığı giderleri bu durumda yüklenmek zorunda değildir. Merciin aksine
olan görüşünde isabet yoktur ve merci kararı bozulmalıdır.
(2004 S. K. m. 25/A) (818 S. K. m. 73)
Dava: Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından
istenmesi üzerine, bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 16.01.1984 tarihinde
gönderiImiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
Karar: Müşterek çocuk ile boşanmış eş arasında boşanma ilamının üç numaralı
bendinde belirtilen biçimde ve günlerde şahsi münasebet tesisine dair ilam
gereği borçluya 55 örnek icra emri tebliğ olunmuştur. Borçlunun itirazı mevcut
değildir.
İİK.nun 25/a maddesi uyarınca borçlunun alacaklı boşanmış ile çocuğun şahsi
münasebette bulunmasına mani olduğunu gösteren herhangi bir iddia ve delil
yoktur. Buna rağmen her hafta alacaklı icra memurunu aracı kılmak suretiyle
borçlunun adresine gelindiği ve küçüğün baba alacaklıya teslim edildiği
anlaşılmıştır.
Adı geçen alacaklı memurluğa müracaatla çocuk teslimi sırasında beş sefer olmak
üzere ödediği taksi ücret ve memur yolluğu olarak 6000 TL.nın borçludan alınması
için muhtıra çıkarılmasını, ödemediği takdirde haciz işlemine geçilmesini
istemiştir. İcra memuru bu isteği anılan giderleri çocuğun annesinin ödeyeceğine
ait kanunda bir açık hüküm olmadığı gerekçesi ile reddetmiştir. Bu karar yönelik
şikayet merci önüne getirilmiş ve memur kararının iptaline dair merci kararı
temyiz olunmuştur.
Çocukla şahsı münasebet tesisine dair ilamın icrası İİK.nun 25/a maddesi hükmü
dairesinde yerine getirilir. Şahsi münasebet tesisine dair infazın yerine
getirilmesi için, diğer bir anlatımla çocuğun kendisinde bulunmayan tarafa
teslimi için yapılan giderlerin kime ait olacağı noktasında çıkan uyuşmazlığın
çözümlenmesi lazımdır. Şahsi münasebet tesisine yönelik giderlerin genel takip
giderleri gibi düşünülmesi yerinde olamaz.
BK.nun 73. maddesinin 3 numaralı bendinde açıklandığı gibi anılan maddenin 1 ve
2 numaralı bentleri dışında kalan borçların borçlunun bulunduğu yerde itfa
zorunluluğu vardır. Hal böyle olunca çocuğun nezdinde bulunduğu ana veya babadan
alınıp diğer tarafa teslim işleminin çocuğun ve borçlu kişinin bulunduğu yerde
gerçekleşmesi gerekir. O halde çocuğun diğer tarafla olan ilişkisini sağlamak
için icra dairesine getirilmesi veya alacaklı olan ve talepte bulunan tarafın
ikametgahında teslim, edilmesi düşünülemez. Zira bu tarz düşünce tarzı çocuğun
yararına ve her şeyden evvel korunması gereken sıhhi durumuna da uygun
düşmeyecektir. O halde istek sahibi ana veya baba çocuğun bulunduğu yere gitmek
ve oradan çocuğu teslim almak ve yine aynı şekilde ve yerde teslim etmek
yükümlülüğü altındadır. Hal böyIe olunca istek sahibi çocuğu teslim almak ve
teslim etmek için yaptığı giderleri de üstlenmek zorundadır ve diğer taraftan
isteyemez. Meğer ki, teslim işlemine diğer tarafın yani çocuğun elinde bulunduğu
ana veya babanın mani olduğu iddia ve ispat edilmiş olsun.
Yukarıda işaret edildiği gibi olayda çocuğun annesi tarafından bir engelleme
yapılmamıştır. Borçlu ana çocuğun teslimi için alacaklı babanın yaptığı
giderleri bu durumda yüklenmek zorunda değildir. Merciin aksine olan görüşünde
isabet yoktur. O halde merci kararı bozulmalıdır.
Sonuç: Yukarıda açıklanan gerekçeye göre davalı borçlunun temyiz itirazının
kabulü ile merci kararının İİK.nun 366. ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca
BOZULMASINA, 19.03.1984 gününde oybirliği ile karar verildi.